مسابقه روزنامه هاى سنتى و الكترونيكى

تاريخ آغاز روزنامه نگارى الكترونيك را مى توان تقريباً به اوايل دهه ۱۹۷۰ نسبت داد. زمانى كه بعضى از روزنامه ها با استفاده از ويدئوتكست (Video-Text) متون مقاله ها و اخبار خود را از طريق تلويزيون در اختيار خوانندگان قرار دادند. با پيشرفت فناورى هاى ارتباطى، روزنامه نگارى الكترونيك نيز خود را در بسترهاى جديد مطرح كرد و با ظهور اينترنت و شبكه جهانى وب به اوج رسيد. اينترنت كه اكنون بيش از سه دهه از پيدايش آن مى گذرد، نقش مهمى در پيشرفت روزنامه نگارى الكترونيك داشت. با اين حال از سال ۱۹۹۳ كه وب جهانى به وجود آمد، روزنامه نگارى الكترونيكى نيز همانند بسيارى از قابليت هاى اينترنت با اقبال گسترده ترى مواجه شد. از حضور نشريات ايرانى در اينترنت بيش از هفت سال مى گذرد. از حضور ايران نيوز به عنوان اولين سايت نشريات ايرانى تا روزنامه همشهرى كه يكى از نخستين روزنامه هايى است كه با راه اندازى يك پايگاه مجازى توانست راه تازه اى را آغاز كند. البته امكانات مالى و فنى نيز به كمك همشهرى آمد تا زمانى كه ايرانيان دسترسى چندانى به اينترنت نداشتند و استفاده از اينترنت براى هيچ قشرى جا نيفتاده بود، با راه اندازى يك شبكه داخلى در شهرستان هاى مختلف ايران، اين روزنامه را به طور رايگان روى Web در اختيار مخاطبان خود قرار دهد. با اين وصف روزنامه همشهرى اولين روزنامه اى است كه در سال ۱۳۷۳ نسخه الكترونيك روزنامه چاپى خود را منتشر كرد. روزنامه نگارى الكترونيك هم چشم و هم گوش مخاطب را نشانه مى گيرد و به همين دليل صداها و جلوه هاى ويژه تصويرى نيز نقش مهمى برعهده دارند. با وجود همه اينها روزنامه نگارى الكترونيك نيز بر پايه متن و نوشتار بنا شده است. محتويات چنين روزنامه اى به جاى چاپ بر روى كاغذ فقط به صورت فايل كامپيوترى در دوره هاى زمانى معينى در يك شبكه اطلاع رسانى متصل به اينترنت قرار مى گيرند و مخاطبان چنين نشرياتى يعنى افرادى كه با كامپيوتر شخصى خود به آن شبكه متصل شوند، مى توانند صفحات روزنامه را روى صفحه نمايش كامپيوتر خود ببينند و يا آن را روى كاغذ چاپ كرده و سپس مطالعه كنند. اتصال به شبكه اطلاع رسانى مورد نظر ممكن است از طريق اينترنت يا در يك شبكه داخلى (اينترنت) صورت پذيرد.• تقابل يا مكمل با روزنامه نگارى سنتىهر پديده جديد فناورى ارتباطات بدون شك رسانه هاى موجود را تحت تاثير قرار داده و مى دهد، روزنامه نيز از اين امر مستثنى نيست. اما بايد ديد اين تاثير چه سمت و سويى دارد. يعنى روزنامه نگارى الكترونيك در جهت نابودى روزنامه نگارى سنتى پيش مى رود يا به صورت مكمل و پشتيبان در كنار آن قرار خواهد گرفت. روزنامه ها يك بار به طور جدى از سوى تلويزيون به چالش فراخوانده شده اند. آمار مربوط به وسايل ارتباط جمعى نشان مى دهد كه در بسيارى از كشورهاى پيشرفته دنيا به موازات گسترش تلويزيون شمارگان بسيارى از روزنامه ها و ساير مطبوعات به شدت پايين آمد و حتى بعضى از آنها نيز تعطيل شد. به عنوان نمونه پس از جنگ جهانى دوم در فرانسه با وجود افزايش جمعيت، شمارگان كل روزنامه هاى روزانه به طور محسوسى تقليل يافت و به جاى ۵۱ ميليون نسخه كه در سال ۱۹۲۶ در آن كشور منتشر مى شد، به ۱۰ تا ۱۱ ميليون نسخه رسيد و در آلمان غربى از سال ۱۹۵۵ تا ۱۹۶۹ از ۱۲۰ روزنامه روزانه، تنها ۱۶ روزنامه باقى ماند.• موانع پيشرفت روزنامه نگارى الكترونيكبا تمام اين اوصاف موانع پيشرفت روزنامه نگارى الكترونيك را مى توان به صورت خلاصه در موارد زير جست وجو كرد:۱- هزينه هاى ارتباطات اينترنتى در مجموع نسبتاً زياد است. اين موضوع مختص جوامع در حال توسعه نيست بلكه در كشورهاى پيشرفته نيز كاهش هزينه هاى ارتباطى مدنظر قرار دارد.۲- فرهنگ انفورماتيك درصد قابل توجهى از مردم جهان در سطح پايينى قرار دارد.۳- عمده استفاده كنندگان اينترنت در جهان را افراد خبره تشكيل مى دهند و نه افراد معمولى و قشر عمده مخاطبان روزنامه ها.• نگاهى به آيندهدر حال حاضر روزنامه هاى الكترونيك و روزنامه هاى چاپى با تمام مزايا و معايبى كه دارند در كنار يكديگر به كار خود ادامه مى دهند اما اين شرايط مى تواند به راحتى تغيير كند. در واقع اگر به واسطه پيشرفت هاى فناورى اطلاعات، شرايطى فراهم شود كه معايب برشمرده روزنامه نگارى الكترونيك از بين برود كفه ترازو مى تواند به سمت روزنامه هاى الكترونيك محض متمايل شود. بنابراين توسعه و پيشرفت روزنامه نگارى الكترونيك در يك جامعه مستلزم وجود شرايط مختلفى است كه مى توان گفت تمامى آنها در بسيارى از كشورهاى جهان موجود نيست. اما نكته مهم اين است كه حتى در جوامع پيشرفته اى كه بسيارى از اين شرايط برقرار است روزنامه الكترونيك تاكنون نتوانسته جايگزين روزنامه چاپى شود. روزنامه چاپى همچنان به دليل پيشينه تاريخى دستيابى آسان و راحتى مطالعه روى كاغذ محبوبيت خود را حفظ كرده است. روزنامه چاپى با سابقه ۴۰۰ ساله آشناى كودك، پير و جوان است درحالى كه از عمر روزنامه هاى الكترونيك كمتر از ۱۳ سال مى گذرد.