Mass Communication

Sunday, January 15, 2006

روابط عمومى آرمانى از نگاه روزنامه نگاران

روابط عمومى با گذشت ۱۰۰ سال از پيدايش آن با تغييرات مفهومى عميق و گسترده اى روبه رو شده به گونه اى كه پيوسته براى آن تعاريف و تعابير گوناگونى ارائه شده است. بنابراين تعريف روابط عمومى آرمانى در هر كشورى بايد مبتنى بر اوضاع اجتماعى و فرهنگى آن كشور و با اخذ نكات مثبت روابط عمومى در ساير كشورها باشد. همچنين بايد توجه داشت كه روابط عمومى آرمانى ممكن است در هر زمان شاخص هاى مختلف داشته باشد ليكن بايد از اصول روابط عمومى به عنوان اساس پايدار اين حرفه پيروى كند. هوشمند سفيدى مدرس رشته روابط عمومى معتقد است كه در اين باره مى توان از نظريه الگوهاى روابط عمومى «هانت» و «گرونيك» كمك گرفت. طبق نظريه اين صاحب نظران در روابط عمومى ممكن است چهار الگوى ارتباطى به نام هاى تبليغ، اطلاع رسانى عمومى، دوسويه ناهمسنگ و دوسويه همسنگ به كار گرفته شوند.
وى مى افزايد: ويژگى هاى ارتباطى اين الگوها تكامل الگوهاى ارتباطى در روابط عمومى بوده و الگوى ارتباطى تبليغ كه در آن نقش مخاطب ناديده انگاشته مى شود، به الگوى ارتباطى دوسويه همسنگ كه در آن مخاطب آگاه و محور جريان ارتباطى است، تعالى يافته است. به اعتقاد او ايده آل ترين الگوى ارتباطى در نظريه «گرونيك» و «هانت» الگوى ارتباطى دوسويه همسنگ است كه مهم ترين ويژگى هاى آن تفاهم، اثرات همسنگ منبع و مخاطب در فراگرد ارتباط و انجام تحقيق به منظور ارزيابى فهم مخاطب براى دخيل كردن آن در برنامه ريزى ها هستند. سفيدى ۷ اصل مشاركت گرايى، مخاطب مدارى، اطلاع رسانى و اطلاع يابى، اخلاق، گفت وگو، تفاهم و موازنه قدرت بين منبع و مخاطب را مهم ترين اصول يك روابط عمومى پيشرو و آرمانى ذكر مى كند. على ميرسعيد قاضى روزنامه نگار و پيشكسوت روابط عمومى در كتاب «تئورى و عمل در روابط عمومى و ارتباطات» نكات كليدى روابط عمومى آرمانى را در تلاش هاى آگاهانه اقدامات عملى و قابل اجرا، ارتباط دوجانبه و روابط عمومى را بخشى از وظايف مديريت سازمان مى داند. به طورى كه مى توان گفت فعاليت هاى روابط عمومى آرمانى، اقدامات و كوشش هاى آگاهانه هستند و از اقدامات قابل اجرا و عملى با توجه به محدوديت هاى سازمان، بودجه، زمان و نيروى انسانى تشكيل مى شوند و همچنين فعاليت هاى روابط عمومى براساس ارتباط دوجانبه متكى است و هنگامى روابط عمومى موفق است كه از سوى مديران بالاى سازمان، سياستگزاران، آنهايى كه خط مشى سازمان را تعيين مى كنند و مديران سطوح ديگر پذيرفته شده و مورد قبول و باور باشد. سميه رضايى دبير سرويس سابق ورزشى روزنامه محلى خاتم يزد نيز با اشاره به اينكه ايجاد يك فضاى صميمى و راحت ميان مردم و مديران مهم ترين شاخصه يك روابط عمومى آرمانى است، مى گويد: اطلاع رسانى سالم، هدايت و جهت دهى افكار عمومى، چاره انديشى و جلوگيرى از بحران ها از اصول يك روابط عمومى آرمانى است. وى مى گويد: مهم ترين مسئله در هر ارتباطى حل مسئله براى مخاطب است كه اين امر مهم تنها از عهده يك روابط عمومى آرمانى برمى آيد و بالاخره اينكه روابط عمومى آرمانى با دسترسى به اطلاعات و دانش كافى كمتر از سوى مديريت ارشد دچار محدوديت مى شود. عباس ماندگارى خبرنگار خبرگزارى فارس وظيفه اصلى يك روابط عمومى آرمانى را برنامه ريزى و راهبردسازى براى توسعه و افزايش مشاركت سياسى، اجتماعى و سازمانى مى داند. وى مى افزايد: يكى از نقاط ممتاز و ويژه در مديريت راهبردى تاكيد بر محيط برون سازمانى و حتى جهانى است كه بايد در اين راستا روابط عمومى آرمانى محيط بيرونى را بررسى و تحليل كند، چرا كه تنها اطلاع رسانى كافى نيست. محمودرضا مرتضوى روزنامه نگار و مدرس علوم ارتباطات يكى از شاخص هاى روابط عمومى آرمانى را در ارتباط مناسب علمى و منطقى با رسانه هاى جمعى مى داند و بر اين باور است كه روابط عمومى موفق از طريق سنجش افكار عمومى مى تواند ميزان حمايت مردم از برنامه ها و سياست هاى سازمانى خود را ارزيابى كند و تا حد امكان مشاركت آنها را در كارها جلب كند. وى بر اين اعتقاد است كه روابط عمومى با استفاده از ابزار اطلاع رسانى، فرهنگ سازى، افكار سنجى، كمك به تصميم گيرندگان، ارتقاى سطح آگاهى عمومى مى تواند نقش هاى آرمانى خود را ايفا كند. با اين حال توجه به اصول روابط عمومى آرمانى نشان مى دهد كه اگر روابط عمومى ها در كشور ما بتوانند به عنوان يك حرفه مستقل مطرح شوند و از حمايت دولت نيز برخوردار باشند مى توانند با حفظ ماهيت واقعى خود يعنى «مردم دارى» كمك موثرى را به مردم سالارى بكنند و با ايجاد زمينه براى حاكميت افكار عمومى در سازمان، ياور قدرتمند دموكراسى باشند، به ويژه كه در فرهنگ ما و در مكتب اسلام زمينه هاى مساعدترى براى مردم دارى در مقايسه با ساير كشورها وجود دارد.